कहानी श्रृंखला - 45 ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਬੰਗਲਾ ਕਹਾਣੀ - ਇਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦਾ ਰੇਸਤਰਾਂ - ਮੁਜੱਫ਼ਰ ਹੁਸੈਨ ਅਨੁਵਾਦ - ਨੀਲਮ ਸ਼ਰਮਾ 'ਅੰਸ਼ੂ'

                                  ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ - ਕਹਾਣੀ ਧਾਰਾ (ਜਲੰਧਰ )     ਅਕਟੂਬਰ-ਦਿਸੰਬਰ 2023

(ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਡਾਰਕ ਫੈਂਟੇਸੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਸ ਖਾਣ ਦੇ ਮੈਟਾਫੋਰ ਵਿਚ ਲੁਕੇ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ, ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸਾਰਥਕਤਾ ਹੈ  ਯਾਨੀ ਕਿਲ੍ਹਾ ਫਤਿਹ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ 'ਮਾਨੁਸ਼ੇਰ ਮਾਂਗਸ਼ੇਰ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ' ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਚਰਚਿਤ ਅਤੇ ਮਕਬੂਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਦੇ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁਪ ਦੁਆਰਾ MEET HUMAN MEAT ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਨਿਯਮਿਤ ਇਸਦਾ ਮੰਚਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।)

ਲਾਲ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ- ‘ਇੱਥੇ ਇੰਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਖਾਂਟੀ (ਅਸਲੀ) ਗੋਸ਼ਤ ਹੈ।’ ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਦੇਖ, ਖਾਂਟੀ ਲਫ਼ਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਿੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਨਕਲੀ ਮੀਟ ਰਿਨ੍ਹਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਹਾਰੁਣ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਰੂਫ ਰੀਡਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਕ ਧਾਰਣਾ ਜਿਹੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪੱਕਾ ਹੋ ਗਿਆ,  ਲੜਕੇ ਦਾ ਨਾਂ ਅਬਦੁਚ ਛਲੀਮ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਨਾਂ ਦੀ ਸਪੈਲਿੰਗ ਦੇਖ ਕੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀ ਸਪੈਲਿੰਗ ਗਲਤ ਹੈ, ਉਹ ਲੜਕਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।

ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਇਸ ਈਲਿਟ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿਚ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਹੋਟਲਾਂ ਦੇ ਬੈਨਰ 'ਤੇ ਅਸਲੀ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਵੇਚਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ, ‘ਇੰਨਸਾਨ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਗੋਸ਼ਤ!’ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੋਟਲ ਮਾਲਕ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਾਵਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ, ਇੱਕ ਹੋਟਲ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ – ਓਲਡ ਇੰਨਸਾਨੀ  ਗੋਸ਼ਤ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ ਨਿਉ ਇੰਨਸਾਨੀ  ਗੋਸ਼ਤ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੋਰਡ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ, ਅਸਲ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦਾ ਭੋਜ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪਕਵਾਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਕਵਾਨ ਦੇ ਅਸਲ ਮਾਲਕ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇੰਨਸਾਨ ਦਾ ਆਖ ਕੇ ਕਿਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਮਾਸ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਖੁਆ ਦੇਣਗੇ? ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।

ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਤਾਂ ਹੋਟਲ ਦਾ ਨਾਂ ਪਤਾ ਕਰਕੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ।

ਅਸੀਂ, ਯਾਨੀ ਮੈਂ ਅਤੇ ਹਾਰੂਨ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਇਮਰੋਜ਼ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ 'Meet Human Meat' ਹੋਟਲ ਆਏ ਹਾਂ। ਇਮਰੋਜ਼ ਦਾ ਘਰ ਇਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਆਦੀ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਆਪਣਾ ਇਲਾਕਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ, ਇਮਰੋਜ਼ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਪਕਵਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਪਕਵਾਨ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਹੈ ।  ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ, ਪਰ ਮੈਂ ਇਮਰੋਜ਼ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਹ ਮੈਂਨੂੰ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਹੈ।  ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਮੈਂ ਇਮਰੋਜ਼ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ‘ਮੀਟ ਹਿਊਮਨ ਮੀਟ’ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਫਰਾਈਜ਼ ਇੱਥੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਰੇਜਾਲਾ 'ਉਲਡ ਇੰਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ' ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਰੇਜਾਲਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ਪਰ ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਫਰਾਈਜ਼ ਖਾਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਰੂਨ ਬਿੱਲ ਅਦਾ ਕਰੇਗਾ, ਮੈਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਅਸੀਂ ‘ਮੀਟ ਹਿਉਮਨ ਮੀਟ’ ਹੋਟਲ ‘ਚ ਆਏ ਹਾਂ। ਹੋਟਲ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਹੈ। ਕੰਧ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਤਸਵੀਰ ਟੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਘੱਟ ਹਨ। ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਖਾਓਗੇ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਕਸਰ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਿਗਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਵੇਟਰ ਮੇਨੂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜਨਾਬ, ਕੀ ਹੁਕਮ ਹੈ, ਤੁਹਾਡਾ ਮੁੰਡਾ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮੇਨੂ ਫੜ ਕੇ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ।

ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਥੇ ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਕਵਾਨਾਂ ਹਨ? ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।

ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਫਰਾਈ, ਰੀਜਾਲਾ, ਝੋਲ, ਬਾਤੀ - ਬੱਸ ਇਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਖਿਚੜੀ ਅਤੇ ਬਿਰਯਾਨੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਿਰ ਦਾ ਮਾਸ ਤੇ ਹੱਡਾਂ ਦੀ ਨਿਹਾਰੀ ਖਾਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਟੀਹਰੀ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ। ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਮੇਨੂ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ।

‘ਹੁਣ ਕੀ ਖਾਸ ਹੈ?’ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ।

ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਮੀਨੂ ਵਿੱਚ ਫਰਾਈ ਜਾਂ ਭੁੰਨ ਲਓ। ਪਰ ਅੱਜ ਰੀਜਲਾ ਵੀ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਬੇਬੀ ਮੀਟ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਚਬਾ ਸਕੋਗੇ. ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਡੰਗੇਗਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਰਬੀ ਵਾਲਾ ਮੀਟ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਮੋਟੀ ਔਰਤ ਦੀ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਨੱਤਾਂ ਦਾ ਮਾਸ. ਬਰੋਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ.

ਉਮਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗੀ? ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।

ਮੇਰਾ?

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਚੁਬਾਰੇ ਵਾਲੀ ਬੀਬੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ? ਕੀ ਉਹ ਬੁੱਢੀ ਨਹੀਂ ਹੈ?

ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ. ਤੀਹ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ। ਬਹੁਤਾ ਮੋਟਾ ਨਹੀ..... ਜੈਸਾ ਮੇਲਾ, ਜੈਸਾ ਸਰੀਰ। ਹੀਰੋਇਨਾਂ ਵਾਂਗ ਲੰਬਾ। ਬੱਟਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਮਾਸ ਸੀ। ਕੱਟਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਆਪ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।

ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ. ਫਰਾਈਜ਼ ਅਤੇ ਬਟਰ ਨਾਨ ਦੇ ਨਾਲ. ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ.

ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੀਟ ਬਰੋਥ. ਬਾਰੀਕ ਕੱਟਿਆ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਹਰੀ ਮਿਰਚ ਦੇ ਨਾਲ. ਔਰਤ ਦੇ ਪੱਟਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਸੁਆਦੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਰੀਜਾਲਾ ਲੈ ਲਵਾਂਗਾ। ਪਰਾਠੇ ਦੇ ਨਾਲ। ਘੱਟ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਤਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ।

ਮੁੰਡਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ।

ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦੀ ਆਮਦ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਕੀਮਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸਾਰੇ ਹੋਟਲ ਮਾਲਕ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ. ਸੀਰੀਆਈ ਲੋਕ ਸਾਊਦੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਅਚਾਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਉਤਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਇੰਨਾ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕੱਲੇ ਖਾਣਾ ਖਰੀਦਣਾ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੀਆਂ - ਵੱਡੀਆਂ ਐਨਜੀਓ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਰਬ ਸ਼ੇਖ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹਨ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯਮਨ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਕਾਰਨ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਹ ਹਬੀਬਸਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੰਗ ਘੱਟ ਹੈ। ਚੀਨ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਪੈਕਟ ਪੈਕਿੰਗ 'ਚ ਖਰੀਦ-ਵੇਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੀਟ ਦੀ ਮੰਗ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਦੇਸੀ ਚਿਕਨ ਵਾਂਗ ਦੇਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੀਟ ਦਾ ਸਵਾਦ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕਈ ਹੋਟਲ ਦੇਸੀ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੋਹਿੰਗਾ ਪਰੋਸ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ, ਸ਼ਾਇਦ ਹਾਰੂਨ ਵਿਚ ਮੈਨੇਜਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਗਿਆ. ਉਹ ਉਠ ਕੇ ਸਾਡੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ।

ਇੱਥੇ ਸਭ ਕੁਝ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹੈ, ਹੈ ਨਾ? ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।

ਖਾਣ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ. ਫਿਰ ਵੀ ਜੇਕਰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸਿਰ ਰਸੋਈ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਰ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੋਈ ...... ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੀਟ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੀ ਮੈਂ ਦੇਖ ਕੇ ਆਰਡਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ? ਮੈਂ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੋ ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਉਹ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਹੈ।

ਇਹ ਸਹੀ ਸੁਣਿਆ. ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਕਿਉਂ ? ਵਧੀਆ ਸਿਸਟਮ. ਜਿਸ ਦਾ ਮਾਸ ਤੁਸੀਂ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵੱਲ ਦੇਖੋ। ਕਿਉਂ ਬੰਦ

ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘਬਰਾਹਟ ਹੋਈ। ਫਿਰ ਬੰਦ.

ਅਾਹ ਕੀ ਪੰਗਾ ਪੈ ਗਿਅਾ ਕੀ ਮੈਂ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਹਾਂ

ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਕੈਟਾਲਾਗ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਦਿੱਤਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਜੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦਾ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ. ਕੁਝ ਲੋਕ ਪੁਰਾਣੇ ਜਜ਼ਬਾਤ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਤਸਵੀਰ ਦੇਖ ਕੇ ਖਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ. ਇੰਪਲਸ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੈਟਾਲਾਗ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਰੌਲਾ ਪਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਧੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਤਰ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਫਿਰ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹੋ?

ਕੁੜੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਕੇ ਦਲਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਦਲਾਲ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਅਸਲ ਰਾਜ਼ ਦੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਉਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਡੀ ਇੱਜ਼ਤ ਹੈ, ਲੋਕ ਭਰੋਸੇ 'ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜਾ ਇਕ ਵਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਮੁੜ ਆਉਣਾ ਹੈ।

ਕਿਉਂ? ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਖਾਸ ਹੈ?

ਅਸੀਂ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁਰਦੇ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਦੇ। ਮੰਨ ਲਓ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 15 ਲੋਕ ਕਤਲ ਹੋਏ ਹਨ, ਤਕਰੀਬਨ ਵੀਹ ਲੋਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਰੱਖਤ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਕੀਮਤਾਂ ਘੱਟ ਹਨ, ਲੋਕ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਮਾਸ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ.

ਮਤਲਬ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਉਠ ਕੇ ਜੀਭ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਜਾਂ ਕੀ ਤਾਜ਼ੇ ਇਨਸਾਨ ਵਿਕਦੇ ਹਨ? ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।

ਅਸੀਂ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਘਿਨਾਉਣਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਤੇ ਖਰੀਦ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਰਸਾਇਣ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਜਿੰਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨਕਲੀ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਫਰਮ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਗਲੀ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਖਰੀਦਦੇ ਹਾਂ। ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਫੁੱਟਪਾਥ ਵੀਰਾਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਪਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਅਣਵਿਆਹੇ ਮਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਬੱਚੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵੇਚ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਚੰਗੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਗਰਭਪਾਤ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ.

ਹੁਸ਼ਿਆਰ. ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਜਾਂ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਸਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ।

ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਰਭਵਤੀ ਮਾਵਾਂ ਲਈ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਧੰਦਾ ਵੇਸਵਾਗਮਨੀ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਗਲੀ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਇੱਜ਼ਤ ਨਾਲ ਰਹਿ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।

ਆਮਦਨ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਹੋਰ ਜੋੜਿਆ।

ਏਨੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਕੇ ਰੋਜ਼ ਕੌਣ ਖਾਂਦਾ ਹੈ? ਮੈਂ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਧਨਾਢ ਸੱਜਣ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਲੋਕ। ਆਰਡਰ ਖਾਸ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੌਕੀਨ ਮੱਧਵਰਗੀ ਲੋਕ ਵੀ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਜਾਂ ਤਰੱਕੀ ਲੈਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਤਾਂ ਬੌਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਰਸਲ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੈਨੇਜਰ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬੋਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਰਡਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੜਕੇ ਨੇ ਸੂਪ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।

ਕੀ ਅਸੀਂ ਸੂਪ ਦਾ ਆਰਡਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ? ਮੈਂ ਕਿਹਾ।

ਇਹ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਹੈ। ਫਿੰਗਰ ਸੂਪ. ਲੈ, ਕਦੇ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗਾ।

ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਐਨੀ ਦੂਰੋਂ ਆ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਸੂਪ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ। ਚਮਚ ਨਾਲ ਹਿਲਾਏ ਜਾਣ 'ਤੇ ਹਰੀ ਚਿਂਗੜੀ (ਮੱਛੀ) ਵਰਗੇ ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕੁਝ ਉਂਗਲਾਂ ਉੱਪਰ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਿਆ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ. ਅੰਦਰਲੀ ਹੱਡੀ ਦੰਦਾਂ ਹੇਠ ਕੁਚਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਚਿੰਗਦੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਸੁਆਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਕੀ ਹਨ? ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ.

ਅੱਜ ਇਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਦੋ ਗਲੀ-ਮੁਹੱਲਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਭਵਿੱਖੀ ਭਿਖਾਰੀ ਜਾਂ ਜੇਬ ਕੱਟਣ ਵਾਲੇ ਡਿੱਗ ਪਏ। ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ.

ਵਾਹ! ਜੇ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਈਫੋਨ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਇੰਨੀ ਮਹਿੰਗੀ ਖਰੀਦ ਕੇ ਵੀ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ।

ਵਿਸ਼ਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਆਬਾਦੀ ਵੀ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਗੇ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ।

ਹਾਂ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮੰਗ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।

ਲਾਹਨਤ, ਕੀ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਹੈ! ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਜੰਗ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ-ਖਰਾਬਾ, ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਗੀ ਅਤੇ ਅਗਵਾ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ, ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।

ਮੰਗ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਹੋਰ ਫਾਰਮ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮਿਲਣਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਜਾਂ ਮੁਸੀਬਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੂੜੇਦਾਨ 'ਚ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ 'ਚ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਰਹਿਣਗੇ, ਖਾਂਦੇ-ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ਜਨਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ.

ਇਹ ਵਧੀਆ ਹੈ ਇੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਮਨੁੱਖ ਵੀ ਸਮਾਜ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਚੋਰੀ-ਛਿਪੇ-ਨਸ਼ੀਏ ਦੇ ਚਲਾਨ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਰਤੇਗੀ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।

ਮੈਨੇਜਰ ਹੱਸਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਚਲਾ ਗਿਆ।

ਅਸੀਂ ਸੂਪ ਖਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ।

ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨੱਬੇ ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਾਂਗ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਸ ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੇ? ਸਮਾਜਵਾਦ-ਗਣਤੰਤਰ ਸਭ ਬੇਕਾਰ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸੱਤਾ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਅਸਲ ਦੋਸ਼ੀ ਤਾਂ ਸ਼ਿਲਪਪਤੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ, ਦੋਸ਼ੀ ਅਸੀਂ ਹਾਂ, ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੇ ਘਟੀਆ। ਹਾਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਸਬੰਧ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਅ ਹੁਣ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਹਾਰੂਨ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਗਣਸਾਹਿਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਸਾਨੀ ਗੋਸ਼ਤ ਦੀ ਨੁਸਖ਼ਾ ਸਾਡੇ ਮੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਉਦੋਂ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਅਸੀਂ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ.

ਜਨਾਬ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਨਾਲ ਦੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਅਸੁਵਿਧਾ ਹੈ। ਵੇਟਰ ਨੇ ਆ ਕੇ ਕਿਹਾ। ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਸੱਜਣ ਦੇ ਹੱਥ ਦੀ ਫਾਈਲ 'ਤੇ ਮੈਂ ਲਿਖਿਆ ਸਿਰਲੇਖ ਦੇਖਿਆ, ਜ਼ਬੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ।

ਮੀਟ ਹਿਊਮਨ ਮੀਟ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਮੀਰ ਲੋਕ ਬੈਠ ਕੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦੇਸੀ-ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਸਬੰਧੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਿੱਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ਦੁਬਾਰਾ ਆਓ ਜੀ! ਸਾਡੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।

 

       ######

कहानी श्रृंखला - 44 ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬੰਗਲਾ ਕਹਾਣੀ ਜਸੂਸ - ਮੁਜੱਫਰ ਹੁਸੈਨ ਅਨੁਵਾਦ - ਨੀਲਮ ਸ਼ਰਮਾ 'ਅੰਸ਼ੂ'

 

                                                      ਜਸੂਸ

 

ਵੀਰਵਾਰ। ਸਕੂਲ ਦੀ ਅੱਧੀ ਛੁੱਟੀ। ਛੁੱਟੀ ਹੋਈ ਦੋ ਵਜੇ,  ਘਰ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਡੀ ਬੈਠਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਸੀ। ਛੋਟਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਦੂਜੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਨਿੱਕਲ ਕੇ ਆਉਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਈ। ਵੇਖਿਆ, ਇੱਕ ਬੰਦਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਲਿਬੜਿਆ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬੋਰੇ ਦਾ ਤੱਪੜ ਜਿਹਾ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਪੁਰਾਣੇ ਚੀਨੀਆਂ ਵਰਗੀ ਦਾੜ੍ਹੀ। ਖਿੱਲਰੇ ਹੋਏ ਵਾਲ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਸ਼ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਦੀ ਹਜਾਮਤ ਨਹੀਂ ਕਰਾਈ, ਧੋਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਅਮਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੇ, ਬੁਢੇਪੇ ਤੱਕ ਆਉਂਦਿਆਂ-ਆਉਂਦਿਆਂ ਰੁਕ ਜਾਣ ਵਰਗੀ ਉਮਰ।  ਉਦੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੱਤਾਂ ਕੋਲ ਥੈਲਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਫਟਿਆ, ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮੈਂ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਸੀ. ਉਸ ਨੇ ਬੈਗ ਦਾ ਇੱਕ ਕੋਨਾ ਕੱਸ ਕੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਟੋਤਨ ਮਾਮਾ ਬੈਗ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਖਿੱਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਬੰਦਾ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਬੈਠ ਨਾ ਸਕਿਆ ਤਾਂ ਤੋਤਨ ਮਾਮੇ ਨੇ ਖਿੱਚ ਕੇ ਬੈਗ ਖੋਹ ਲਿਆ ਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਜੇ ਸੁੱਟਣਾ ਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਖੋਹਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ? ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਖੜਾ ਹਰ ਕੋਈ ਮਸਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕੁਝ ਦੇਖ ਕੇ ਆਨੰਦ ਲੈ ਸਕੇ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ। ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਕਸ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਸਦਾ ਲਈ ਬੰਦ ਹਨ। ਜਿਸ ਸਰਕਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਮੈਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੰਬਦਾ ਰਿਹਾ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਬਾਰੇ ਸੁਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

‘ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਫਕੀਰ।’ ਫਜੂ ਚਾਚਾ ਨੇ ਕਿਹਾ।

‘ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲ਼ੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ।’ ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਹਾਫ਼ੀ ਚਾਚੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ।

ਅੱਜ ਜੁਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਫਕੀਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਕੋਲ ਭੀਖ ਲਈ ਥੈਲਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਰਹੋ। ਮਾਬੂ ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਫਕੀਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਦਿਨ ਵੀ ਛਟਪਟਾਹਟ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪਛਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਇਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦਾ। ਜਦੋਂ ਅੱਬਾ ਵਰਗੇ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਿਣਗੇ।

'ਓਏ ਬੁੱਢੇ, ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਕੀ ਹੈ? ਤੁਸੀਂਂਂ ਕਿਥੋ ਆਏ ਹੋ? ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ? ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਆਏ ਹੋ? ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਆਏ ਹੋ?

'ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹੋਂ ਬੋਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਨਿਊਜ਼ਮੈਨਾਂ ਵਾਂਗ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ।' ਸਾਡੇ ਗਣਿਤ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਬਿੱਲੂ ਸਰ ਨੇ ਸ਼ੋਏਬ ਭਾਈ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।

ਟਹਿਣੀ ਦੇ ਝਰੀਟਾਂ ਕਾਰਨ ਹੱਥ ਅਤੇ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਖੁਰਚਦੇ ਹਨ। ਬੁੱਢਾ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਉਹ ਬੁੱਢੇ ਰੁੱਖ ਵਾਂਗ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਉਣਾ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ.

'ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ?'

'ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਨੇ ਦੇਖਿਆ? ,

'ਪੈਦਲ ਆਇਆਂ ਜਾਂ ਸਵਾਰੀ 'ਤੇ?'

ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਸਵਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਬੰਦਾ ਜਾਂਦਾ, ਨਵਾਂ ਬੰਦਾ ਆਉਂਦਾ, ਭੀੜ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਲੋਕ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੰਬਦੇ ਹਨ, ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਕੋਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ - ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਕੁੱਤੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਵੇਲੇ ਅਜਿਹੀ ਸੁਚੇਤ ਦੂਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ. ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਢੋਲਕੀ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਗੰਮ ਨੂੰ ਖੁਰਕ ਕੇ ਅਤੇ ਖੁਰਕ ਕੇ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਦਰਖਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਿੱਲਦਾ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਅਣਜਾਣ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜਿਉਂਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬੇਜਾਨ ਪਿਆ ਹੈ। ਬਿਰਖ ਵਾਂਗ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਬੂਤ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਇੱਕ ਧੜਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਦੁਬਾਰਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹੋਂ ਇੱਕ ਵੀ ਸੰਪੂਰਨ ਸ਼ਬਦ ਕੱਢ ਲਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰਵੀਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਣਾ ਹੀ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਸੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਬੋਰ ਹੋ ਗਏ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਬੰਬ ਵਿਸਫੋਟ ਕੀਤਾ।

'ਜਾਸੂਸ। ਦੇਖੋ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਜਾਸੂਸ ਹੈ। ਉਹ ਗੂੰਗਾ-ਪਾਗਲ ਜਿਹਾ ਭੇਸ ਬਣਾ ਕੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਭੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ।'' ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ। ਤੁਰੰਤ ਲੋਕ ਚੌਕਸ ਹੋ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸਿੱਧਾ ਛੇ ਮੀਲ ਚੱਲਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਹੱਦ ਹੈ। ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਗੁਪਤ ਸੂਚਨਾ ਲੈ ਕੇ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਭੱਜ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ।

ਜਾਸੂਸਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਘੜੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਯਾਦ ਆਈ। ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਅਤੇ ਸਮਰਪਿਤ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਹਨ ਕਿ ਜਾਸੂਸੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਵਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਦੱਸੇ ਘਰ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੇਸ ਵਿੱਚ ਫੜਨਾ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਟੈਸਟ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ. ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੋਟੀ ਦੇ ਸਿਰੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਖਿੱਚਿਆ। ਜੇ ਉਸ ਦੇ ਨਕਲੀ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦਾ। ਪਰ ਕੁਝ ਵਾਲ ਹੀ ਟੁੱਟੇ। ਇਹ ਪਰਖਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਬੁੱਢੇ ਦਾ ਰੰਗ ਅਸਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੀ ਉਸਨੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮੇਕਅੱਪ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਹਾਬੂ ਭਾਈ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਵਾਲੇ ਟੋਏ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਾਲਟੀ ਵਿੱਚ ਚਿੱਕੜ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸਮ ਦਾ ਰੰਗ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਜਿਉਂ ਦਾ ਤਿਉਂ ਹੀ ਰਿਹਾ।

'ਕੱਪੜੇ ਆਦਿ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਕੋਈ ਕਾਗਜ਼-ਪੱਤਰ ਜਾਂ ਚਿਰਕੁਟ ਆਦਿ ਤਾਂ ਹੈ?' ਹਾਫਿਜ਼ੁਲ ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਲੋਕ ਭੜਕ ਉੱਠੇ। ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਤੱਪੜ ਦਾ ਉਹੀ ਚਿਪਕਾ। ਉਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਢੱਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਉਸੇ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਲੱਭ ਰਹੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦੀ ਰਾਏ ਮਿਲੀ। ਔਰਤਾਂ ਓਟਸ ਵੱਲ ਮੁੜ ਗਈਆਂ। ਤੱਪੜ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੋਟੀ ਦੇ ਸਿਰੇ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦਿਆਂ ਕੁਝ ਫਟ ਗਏ ਅਤੇ ਕੁਝ ਫਿਸਲ ਕੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਅਸੀਂ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀ। ਕਾਗਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਜ਼ੁਰਗ ਭਾਰਤੀ ਜਾਸੂਸ ਸੀ। ਹਿੰਦੂ ਹੋਣਾ ਭਾਰਤੀ ਜਾਸੂਸ ਹੋਵੇਗਾ।

ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਾਗਜ਼ ਜਾਂ ਚਿਰਕੁਟ ਉਸ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਹੈ, ਉਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ-ਨਿਗਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਪੇਟ ਰਾਹੀਂ ਵੇਖਣਾ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ. ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੋਈ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਰਿਹਰਸਲ ਕਰਕੇ ਪੇਟ ਪਾੜਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਲੋਕ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਢਿੱਡ ਵੱਢਣ ਨਾਲੋਂ ਭੀੜ ਦੁਆਰਾ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਵਧੇਰੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

'ਥਾਣੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰੋ। ਜੇ ਇਹ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਲੱਗ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਧੋਤੀ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈ ਲਵੇਗੀ।'' ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ।

'ਹਾਂ, ਠੀਕ ਰਹੇਗਾ।' ਕੁਝ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਮਾਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੋਈ ਹੋਰ ਬੋਲਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਇੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਕੌਣ ਕੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮਾਂ ਆਈ.

ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਸਵੇਰੇ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਹੁਣ ਜਾਓ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ, ਖਾਣ ਦਿਓ।’ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕ ਡਰਦੇ ਸਨ ਜਾਂ ਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਮਾਂ ਦੇ ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਪਰ ਟਿਕ ਨਾ ਸਕਿਆ। ਲੋਕ ਇਸ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ ਕਿ ਸਵੇਰੇ ਮਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੋ-ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਏ। ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਹਰੋਂ ਤਾਲਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਚੌਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਲਾਲਟੈਣ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਚੌਲ, ਦੋ ਕਟੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਦਾਲ. ਬੁੱਢੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹਵਾ ਨਾਲ ਹਿੱਲ ਰਹੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਰਗੀ ਸੀ। ਲਾਲਟੈਣ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਦਾ ਹੋਇਆ ਉਹ ਥਾਲੀ ਵਿਚ ਚੌਲ ਗੁਨ੍ਹਣ ਲੱਗਾ। ਮਾਂ ਦਾਲ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮੱਛੀ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

‘ਪੁੱਛੋ, ਤੁਸੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆਏ ਹੋ?’ ਮੈਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ। ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮਾਂ ਹੁਣ ਕੁਝ ਪੁੱਛ ਲਵੇਗੀ। ਪਰ ਮਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਨਾ ਕੀਤਾ। ਬੈਠ ਕੇ ਖੁਆਇਆ। ਜਿਹੜੇ ਦੋ-ਚਾਰ ਬੰਦੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਾਂਗ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ।

ਉਸ ਦਿਨ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਸੀ। ਥਾਣਾ ਸਦਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਪੁਲਿਸ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੁਮੇ ਕੋਲ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ. ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਗਵਾਹ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਕੋਈ ਵੀ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੌਂ ਸਕਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸੌਂ ਗਿਆ, ਲਗਭਗ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ. ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਉੱਠ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਜੇ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਰੌਲਾ ਨਾ ਪੈਂਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਸੌਂ ਜਾਂਦਾ। ਉਸ ਨੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਲੋਕ ਬੇਚੈਨੀ ਨਾਲ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਭੱਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਬਾਹਰੋਂ ਬੰਦ ਹੈ, ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦਾ ਗਿਲਾਸ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਖਾਲੀ ਗਿਲਾਸ ਪਿਆ ਹੈ। ਮਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗੱਲ ਰੱਖੀ- 'ਮੈਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਤਾਲਾ ਲਗਾ ਕੇ ਸੌਂ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ, ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ।'

ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਲੋਕ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਸਰਹੱਦ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ, ਕੀ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਸੀ ਜਾਂ ਜਿਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ, ਕੀ ਜੀਨ ਚੰਗਾ ਹਿੰਦੂ ਹੈ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਕੋਈ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਕਾਫੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਮੈਂ ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਗੰਨੇ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ। ਬੰਦਾ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦਾ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਸੌਂਦਾ ਸੀ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੰਬਣੀ ਸੀ। ਮਨ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਬੰਦਾ ਨਹੀਂ ਗਿਆ, ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹੈ। ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।

‘ਤੁਸੀਂ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।’ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।

'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਹੀ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਸੂਸ ਬਣ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ?’ ਮਾਂ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ।

'ਮੈਂ ਜਾਸੂਸ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ।' ਪਿਤਾ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।

'ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰੋਗੇ?'

'ਤੁਸੀਂ ਇੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਕਿਉਂ ਆਏ ਹੋ?'

'ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਘਰ ਹੈ। ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ.

'ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਘਰ-ਦਰਵਾਜ਼ਾ, ਜ਼ਮੀਨ-ਜਾਇਦਾਦ ਕੀ ਹੈ?

'ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੇ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ ਘਰ 'ਚ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਾਗਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਤੇ ਹੁਣ ਜਾਸੂਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਤਸੀਹੇ ਦੇਵੋਗੇ?'' ਮਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਉੱਚੀ ਉਤੇਜਿਤ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਕਿਹਾ।

‘ਹੌਲੀ… ਬੱਚੇ ਸੁਣਨਗੇ।’ ਪਿਤਾ ਨੇ ਠੋਕਰ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ, ਪੁਰਾਣੀ ਫਲੱਸ਼ਿੰਗ ਸਾਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ.

ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਸਿਰ ਦੇ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਗਰਮ ਸਾਹਾਂ ਨੇ ਹਵਾ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ, 'ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਪਤਾ ਹੈ।'

ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

                                ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ - ਪ੍ਰਵਚਨ, ਜੁਲਾਈ - ਸਿਤੰਬਰ, 2023

                                                    ^^^^^^^^^^^^^^